آرامگاه حافظ یا حافظیه

دیار زیبای شیراز ملقب به شهر عشاق، مهد تمدن و فرهنگ دیرینه ایران به شمار می رود و از مقبره ها و آرامگاه های شاعران ایرانی بسیاری تشکیل شده است. بدون تردید خواجه حافظ شیرازی یکی از مشهور ترین غزل نویسان پارسی زبان محسوب می شود که آرامگاه حافظ در باغ بسیار بزرگ و زیبای شهر شیراز جای گرفته. این نویسنده قرن هشتم، با نوشتن مجموعه اشعار «دیوان حافظ» نام خود را در جهان ماندگار کرد و غرور ملی پارسی زبانان به شمار می رود. شهر شیراز پر از بناهای تاریخی اینچنینی است که بازگوی تاریخ اصیل ایرانی می باشند. اما در این مقاله از باباسفر می خواهیم شما را با آرامگاه حافظ که یکی از جذاب ترین بناهای ملی به شمار می رود آشنا کرده و تمامی اطلاعات درباره قیمت بلیط، ساعات بازدید، آدرس دقیق و غیره را به شما عزیزان شرح دهیم.

آرامگاه حافظ

معرفی آرامگاه حافظیه

خواجه حافظ شیرازی تا به امروز به عنوان یک قهرمان مردمی مورد احترام واقع بوده و مردم به ویژه هنگام غروب آفتاب، برای ادای احترام بر مزار او گردهم می آیند. همچنین آرامگاه حافظ که در باغ بسیار بزرگی در شیراز بنا شده، به قدری خوشمنظز می باشد که به یکی از مجموعه گردشگری های مهم کشور ایران تبدیل شده است. این بنا برای ادای احترام به شاعر محبوب ایران حافظ شیرازی بنا شده و از آثار مهم ملی محسوب می شود. مقبره حافظ که در شهر زادگاه وی یعنی شیراز قرار دارد، در باغ مصلی و در داخل یک مقبره باز که توسط هشت ستون احاطه شده است، جای دارد. بالای این مقبره، گنبدی کاشی کاری شده معرق تعبیه شده که هنگام روشن شدن در شب به زیبایی می درخشد.

آشنایی با خواجه حافظ شیرازی

خواجه حافظ شیرازی که به پدر شعر و ادب ایران معروف است، از شاعران قرن هشتم می باشد. نام کامل این غزل نویس مشهور «خواجه شمس‌ الدین محمد بن بهاالدین حافظ شیرازی» است که با نوشتن دیوان حافظ نام خود را در جهان جاودانه کرد. حافظ در اکثر اشعار خود از کتاب مقدس قرآن الهام گرفته و آثار نوشته های مذهبی در همه جای دیوان حافظ مشاهده می شود. از همین روی نام او با لقب حافظ که به معنی نگهبان می باشد و به حافظ قرآن اشاره دارد، شناخته می شود.

 وی در سال ۷۲۷ هجری قمری و در شهر شیراز متولد شد و وفات او در سال ۷۹۲ هجری قمری اتفاق افتاد. به دلیل غزل های بی نظیر حافظ، بیستم مهرماه هر سال در تقویم به عنوان بزرگداشت وی نام گذاری شده و تمامی علاقه مندان او در این تاریخ بزرگداشت وی را در مقبره حافظ برگزار می کنند. حافظ شاعر نامدار ایران است، اما اشعار او به قدری تاثیر گذار می باشد که راه خود را به کشورهای دیگر نیز باز کرده و بسیاری از مردم اروپایی با او آشنایی دارند. از همین روی مقبره حافظ که خاکسپاری وی در آن انجام شده است، یکی از مناطق مهم توریستی کشور ایران به شمار می رود و مردم از سراسر جهان برای بازدید از این مکان تاریخی به شهر شیراز سفر می کنند.

معرفی آرامگاه حافظ

مسیر های دسترسی به آرامگاه حافظ

آرامگاه شاعر نامی ایران، حافظ شیرازی در نواحی شمالی و شرقی شهر شیراز واقع شده است و با قدم زدن در خیابان گلستان می توانید به این بهشت تاریخی برسید. آرامگاه حافظ در بخش جنوبی دروازه قرآن و خیابان گلستان، مابین چهارراه ادبیات و چهارراه حافظیه جای گرفته است. راه های زیادی برای رسیدن به این بنا وجود دارد و شما می توانید از طریق مسیرهای اتبوسرانی، با خودروی شخصی، تاکسی یا مترو به حافظیه بروید. در ابتدا تردد با وسیله نقلیه در خیابان گلستان مجاز نبود اما امروزه گردشگران می توانند از چهار راهی که ذکر شد به بنای حافظیه دست یابند.

آدرس آرامگاه حافظ: استان فارس، شیراز، حدفاصل چهارراه ادبیات و چهارراه حافظیه، در مقابل ورزشگاه حافظیه

شماره تلفن آرامگاه حافظ: 32284552-071

مسیر دسترسی به حافظیه با خودروی شخصی

بسیاری از مسافران داخل کشور که از مناطق دیگر به شهر پر جاذبه شیراز سفر می کنند، از خودروی شخصی بهره مند هستند. اگر قصد رفتن به بنای حافظیه با خودروی شخصی خود را داشتید، باید به خیابان گلستان رفته و با گذر از تقاطع خیابان ‌های حافظ و گلستان خود را به خیابان چهل مقام برسانید. خیابان مقام را تا جایی ادامه دهید که به چهارراه ادبیات برسید. با رسیدن به چهارراه ادبیات، بنای حافظیه را در سمت راست خود مشاهده می کنید.

مسیر دسترسی به حافظیه با اتبوس

از آنجاکه مسافران بیشماری از داخل و خارج کشور برای بازدید از بنای حافظیه اقدام می کنند مسیر اتبوسرانی برای رسیدن به آن قرار گرفته است. شما می توانید با مراجعه به ایستگاه حافظیه در اتوبوس‌ های پایانه خط شهید دستغیب به بلوار نارنجستان، به مجموعه حافظیه بروید. این اتبوس ها در مسیر چهارراه ادبیات تردد می کنند و می توانند انتخاب خوبی برای رفتن به آرامگاه حافظیه باشند.

مسیر دسترسی به حافظیه با تاکسی

تاکسی نیز می تواند انتخاب راحت و مناسبی برای تردد به آرامگاه حافظیه باشد. اگر به فلکه گاز در شیراز بروید تاکسی های بیشماری در آنجا می بینید که شما را به عمارت تاریخی حافظیه می رسانند. 

مسیر دسترسی به حافظیه با مترو

اگر هیچ یک از مسیرهای بالا برای رفتن به حافظیه مد نظرتان نبود، می توانید از ایستگاه ‌های خط یک سوار مترو شوید و در ایستگاه زندیه از آن خارج شوید. سپس با سوار شدن اتوبوس ‌های پایانه شهید دستغیب در بلوار نارنجستان به ایستگاه حافظیه بروید.

تاریخچه بنای حافظیه

احداث آرامگاه حافظیه از تاریخچه پر ماجرایی برخوردار می باشد و این بنا چندین بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته. درست است که حافظ شیرازی در سال ۷۹۲ هجری قمری درگذشت، اما جالب است بدانید آرامگاه وی ۶۴ سال بعد یعنی در سال ۸۵۶ میلادی بنا شد. درواقع مقبره اولیه توسط وزیر «میرزا ابولقاسم گورکانی»، حاکم فارس یا محمد یغمایی ساخته شد که با شمایل گنبدی شکل و حوض بزرگی در روبه روی آن شکل گرفت.  اما آرامگاهی که امروزه در شهر شیراز بنا شده است از ابتدا به این شکل نبود و دستخوش تغییرات بسیاری شده است.

بازسازی مجموعه حافظیه

این بنا در بازه های زمانی مختلف دچار تغییراتی شد که در نهایت شکل تکمیل شده آن با ظاهری خیره کننده در یکی از باغ های زیبای شیراز جای گرفته است. حکومت های گوناگون ایران دستی بر این بنا کشیدند که حاصل آن آرامگاه حافظیه امروزی شد. به همین دلیل حافظیه یکی از تاریخی ترین بناهای ایران محسوب می شود که داستان های بسیاری را پشت سر گذاشته است. در ادامه بازسازی این بنای تاریخی را در هر دوره شرح داده ایم تا با پیشینه پر ماجرای آن آشنا شوید.

بازسازی حافظیه در دوره صفویه و افشاریه

بنای حافظیه برای اولین بار به فرمان فرماندارِ تیموریِ فارس، ابوالقاسم میرزا ساخته شد. اما این ساختمان در اوایل قرن یازدهم هجری قمری (بعد از حدود 240 سال) توسط حکومت های صفویه و افشاریه بازسازی شد. این آرامگاه اولین بار به دست شاه عباس صفوی در دوره حکومت صفویان و سپس نادر شاه افشار مورد مرمت قرار گرفت. اما این پایان کار نبود و سایر حکومت ها نیز تغییراتی در این بنا ایجاد کردند.

معماری دوره زندیه

آرامگاه حافظ از معماری دوره زندیه برخوردار است. زیرا کریم خان زند تغییرات بسیاری در این آرامگاه ایجاد کرده که هنوز در آن مشهود می باشد. وی بارگاهی به سبک معماری دوران زندیه در حافظیه بنا کرد و سنگ مرمر زیبایی را بر روی تربت حافظ قرار داد که دو غزل از اشعار محبوب او با خط نستعلیق بر روی این سنگ حک شده است.  سپس تالاری بنا کرد که از چهار ستون سنگی همسان تشکیل شده و ضلع جنوبی آن به آرامگاه، ضلع شمالی به اتاقکی کوچک و ضلع شرقی وغربی آن نیز به محوطه بیرون منتهی می شود. باغ زیبایی که امروزه در اطراف بنای حافظیه مشاهده می کنید نیز به دستور کریم خان زند ساخته شد که منظره چشم نوازی را به بازدیدکنندگان این بنا هدیه داده است.

دوره قاجار و پهلوی

ساخت کوشک بر سر مزار حافظ در دوره قاجار و پهلوی انجام شد. در سال 1235 هجری شمسی بنای حافظیه توسط ابوالفتح میرزا مویدالدوله و در سال 1257 هجری شمسی نیز توسط فرهاد میرزا معتمدالدوله، حاکمان وقت فارس نوسازی شد. علاوه براین تغییرات، فرهاد میرزا معتمدالدوله یک کوشک چوبی به سبک دوره قاجار نیز در آن بنا کرد که همچنان در آرامگاه حافظ قرار دارد. نکته جالب این است که پس از ساخت کوشک توسط فرهاد میرزا معتمدالدوله، به فاصله چهار سال بعد افرادی همچون ادرشیر زرتشت، حاکم فارس ملک منصور میرزا به همراه علی اکبر مزین الدوله کوشک های دیگری نیز بنا کردند که اینبار از جنس آهن ساخته شده بود.

ساخت آرامگاه جدید در قرن معاصر

در سال 1314 هجری شمسی سرهنگ علی ریاضی، رئیس اداره فرهنگ شیراز پروژه ساخت و بازسازی آرامگاهی جدید را در بنای حافظیه مطرح کرد. سپس وی با همراهی افرادی همچون علی اصغر حکمت، علی سامی و معمار فرانسوی به نام آندره گدار نوسازی بنای حافضیه را آغاز کرد. در همین زمان ماکسیم سیرو، کارشناس معماری فرانسوی، پروژه ساخت بنای حافظیه را با الهام گرفتن از طراحی های دوره زندیه پایان داد. اما آرامگاه حافظیه مجددا توسط جمهوری اسلامی نیز مورد مرمت قرار گرفت.

تغییرات جمهوری اسلامی در آرامگاه حافظ

آخرین تغییراتی که بر روی ساختمان حافظیه صورت گرفت توسط جمهوری اسلامی بود که در سال 1386 هجری شمسی آغاز شد و در طی این نوسازی بخش های تخریب شده آن مورد بازسازی قرار گرفت. طی این مرمت، پاکسازی کلی بر روی سطح مسی بارگاه گنبدی شکل آرامگاه انجام شد و همچنین مقبره ها و باغ های اطراف آرامگاه به یکدیگر متصل شدند. در حال حاضر آخرین تغییرات صورت گرفته بر روی آرامگاه حافظیه توسط جمهوری اسلامی انجام شده که این بنا را از همیشه دیدنی تر کرده است.

آرامگاه حافظیه

معماری آرامگاه حافظ

معماری آرامگاه حافظ علاوه بر زیبایی که دارد، مفهوم زیبایی از دلبستگی های دنیوی را نیز به رخ می کشد. هر قسمت از بنای حافظیه با تعبیر خاصی از سمبل ها و مفاهیم مهم ساخته شده که ادبیات فارسی را به جهانیان نشان می دهد. سقف گنبد آرامگاه شبیه به کلاه درویشان ساخته شده و از 24 ستون مجزا تشکیل می شود. 16 ستون برای ایوان جداکننده و 8 ستون برای زیر گنبد به کار رفته است. در پوشش سقف به جای مصالح ارزشمند، از مس استفاده شده که این امر خبر از بی ارزشی دلبستگی های مادی را می دهد. درواقع استفاده از مس در پوشش سقف آرامگاه این نکته را یادآوری می کند که همه امور دنیوی گذری بوده و در طی زمان از رنگ و رو می افتد. همچنین نمای داخلی بنا طرحی از گنبد مینا است. در این بنا هشت ستون برای نگه داشتن ساختمان استفاده شده است که یادآور سده روزگار حافظ می باشند. بر همین اساس می توان گفت عدد بیست ستون در معماری ایوان،  اشاره به سدهٔ بیستم میلادی یعنی نشان از احیای حافظ دارد. همچنین آرامگاه حافظ از بخش های گوناگونی برخوردار می باشد که گشت و گذار در آن می تواند حال و هوایی تازه در شما ایجاد کرده و تجربه ای دلچسب را ارائه دهد.

طراح آرامگاه حافظ

با آنکه حافظیه توسط افراد بسیاری از تاریخ ایران بازسازی شده است، اما طراح اصلی این بنا شخصی به نام «آندره گدار» می باشد. وی که یک باستان شناس فرانسوی بود، در سال 1307 هجری شمسی به خدمت دولت وقت ایران درآمد و با تبحری که در زمینه آثار هنری داشت، معماری آرامگاه حافظ را بی نظیر به اتمام رساند. همچنین آندره رئیس پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود و در دوران پهلوی وارد ایران شد. این معمار محبوب سرانجام در تاریخ ۱۹۶۵ میلادی در اقلیم خود یعنی فرانسه وفات یافت و در سن 84 سالگی زندگی اش پایان یافت.

دیدنی های آرامگاه حافظ

بخش های گردشگری آرامگاه حافظ

فضای اطراف مقبره حافظیه از بنای داخل آن بیشتر بوده و اطراف این آرامگاه از باغ های بسیار زیبا تشکیل شده است. این مجموعه دو هکتار فضا را به خود اختصاص داده که این فضا به بخش های مختلفی تقسیم بندی شده اند. هر بخش دارای معماری منحصر به فرد است و از سایر بخش ها متمایز می باشد. با آنکه بخش های زیادی در این آرامگاه تعبیه شده است، اما بخش های اصلی آن صحن جنوبی و شمالی می باشند. در ادامه تمامی بخش های آرامگاه و باغ های اطراف آن را نام برده ایم تا اگر به بازدید این مقبره تاریخی رفتید از هیچ جاذبه دیدنی آن محروم نمانید.

صحن یا حیاط جنوبی

حیاط جنوبی، ورودی آرامگاه را تشکیل داده است که از باغی بزرگ، درختان نارنج و جوی های آب بهره مند می باشد. دیوار جنوبی این حیاط از آهن ساخته شده و به دلیل باغچه های نارنجی که در همه طرف از حیاط جنوبی قرار دارد، بوی خوش نارنج در فضا می پیچد. مساحت بخش جنوبی، از ورودی باغ تا پله‌ های تالار میانی، بالغ بر ۹۹۸۵ متر مربع احتساب می شود.

بخش مرکزی

مانند سایر بخش های حافظیه، این قسمت نیز از جلوه باشکوهی برخوردار می باشد که قرار گیری حوض سنگی بزرگی در مرکز این بنا، زیبایی خیره کننده ای به آن بخشیده است. این حوض به شکل مستطیل ساخته شده و تمامی کناره ها و داخل آن از جنس سنگ می باشد. طراحی این حوض از باغ نظر که بنای مربوط به دوره زندیه است الهام گرفته و سنگ های آن نیز از همین بنا به آرامگاه حافظیه منتقل شدند.

بخش شمالی

بخش شمالی حافظیه به سبک کریم خان زند ساخته شده و به شیوه دوره دوم اصفهانی می باشد. در این شیوه فضاها به شکل چهارگوش ساخته شده و در هندسه آن از خط های شکسته استفاده شده. قسمت داخلی گنبد نیز با لعاب پلی کروم کاشی کاری شده و طراحی آن تقریبا ساده می باشد. غزل هایی از حافظ که بر روی هشت سنگ بزرگ حکاکی شده، جلوه ای خاص را به این مجموعه بخشیده است. از سوی دیگر قرار داشتن تالار چهل شتونس کریم خان زند و یک تالار 16 سنگه بزرگ در بخش شمالی آرامگاه، آن را به فضایی بی نظیر و تاریخی تبدیل کرده است.

ایوان و صحن شمالی

زمانی که از ایوان مجموعه گذر کرده و به صحن شمالی می رسید، همچنان با باغچه های نارنج و درختان کاج و سرو مواجه می شوید. صحن شمالی بنای حافظیه در گذشته مزارستان بوده و شخص حافظ نیز در این قبرستان به خاک سپرده شده است. اما امروزه این صحن از مجموعه های دیگری همچون کتابخانه ای وسیع، ساختمان حافظ شناسی، چایخانه سنتی و فروشگاه محصولات سنتی نیز برخوردار می باشد. با وارد شدن به حصن شمالی حافظیه می توانید غزل زیبایی از حافظ را که بر روی دیوار شمالی آن نوشته شده مشاهده کنید:

«سحرم هاتف میخانه به دولت خواهی   گفت باز آی که دیرینه این درگاهی»

همچنین با ورود به صحن شمالی می توانید از آرامگاه حافظ نیز بازدید کنید که پر از نقش و نگار های ظریف است. دور تا دور این آرامگاه را 8 ستون بی نقص تشکیل داده است که در انتهای آن ها گنبد سبز رنگ مسی قرار گرفته است. این گنبد با نقش و نگارهای زیبایی که بر روی آن حک شده است، دل هر بیننده ای را می برد. همچنین داخل آرمگاه از پنج ردیف پله های پیچ در پیچ تشکیل شده که آرامگاه را به ارتفاع یک متر از سطح زمین جدا می کند. اشعار و حکاکی های جذابی که بر روی مقبره گنبدی شکل آرامگاه حکامی شده به خودی خود ادبیات فارسی اصیل را به رخ همگان می کشد. در این مقبره سنگ مزار حافظ نیز قرار دارد که از دوره زندیه به جای مانده و این امر آثاری تاریخی را به مردم هدیه می دهد.

حیاط آرامگاه حافظیه

حیاط غربی

حیاط غربی نیز مانند سایر بخش های مجموعه از محوطه سرسبز بی نظیری بهره مند می باشد. در حیاط غربی مجموعه مقبره های مهم و تاریخی دیگری نیز جای دارد که از مشهورترین آن ها آرامگاه خاندان قوام و مقبره غلامحسین صاحب دیوانی به شمار می رود. اما در این محوطه افراد مهم دیگری همچون نویسندگان بزرگ، استادان دانشگاه، شاعران و عالمان دیگری نیز آرمیده اند که در گذشته مورد محبوبیت عموم قرار داشتند. محوطه اطراف این مقبره ها را فضای سبز زیبا و حوض کوچک سنگی تشکیل داده است که مکانی عرفانی را به وجود آورده. درواقع شما با بازدید از بخش غربی بنای حافظیه می توانید از چندین مقبره زیبای دیگر که نام بردیم نیز دیدن کرده و از مهد و فرهنگ ایران لذت ببرید.

حیاط شرقی

وارد حیاط شرقی حافظیه که شوید با دیوار بزرگی با 14 طاق نما مواجه می شوید که بر روی این دیوار نیز اشعار تاثیرگذاری از حافظ نوشته شده است، این اشعار به شرح زیر می باشند:

غزل اول: « مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو یادم از کشته خویش آمد و هنگام درو»

غزل دوم: « عیب رندان مکن ای زاهد پاکیزه سرشت که گناه دگران بر تو نخواهند نوشت»

از دیوار حیاط شرقی که گذر کنیم، آرامگاه های دیگری همچون آرامگاه خاندان معدل و فربود شیرازى نیز در ضلع شرقی حیاط حافظیه قرار دارند که این آرامگاه ها از فضای سبز و باعچه بهره مند می باشند. این آرامگاه ها در سال 1386 هجری شمسی توسط میراث فرهنگی شیراز به بنای حافظیه اضافه شدند و امروزه از آن ها به عنوان محلی برای گردهمایی انجمن علافه مندان حافظ استفاده می شود.

کتابخانه حافظیه

در بخش شمالی مجموعه حافظیه کتابخانه ای بزرگ به مساحت 440 مترمربع قرار گرفته است که به خودی خود نماد فرهنگ ایران را به نمایش می گذارد. این کتابخانه به «حافظ شناسی» نیز معروف است و دارای بیش از 10 هزار جلد کتاب مختلف می باشد. اگر به مجموعه زیبای ساختمان حافظیه رفتید، بازدید از کتابخانه واقع در بخش شمالی آن را فراموش نکنید تا از مشاهده مهد تمدن کشورمان غافل نشوید.

تالار حافظیه

زمانی که وارد تالار حافظیه می شوید، با ایوانی بزرگ به همراه 20 ستون سنگی در آن مواجه خواهید شد که از طریق ۱۸ پله به سطح جنوبی تالار و ایوان متصل شده اند. این تالار در گذشته با نام « رواق چهار ستونه» شناخته می شد و در دوره زندیه و به دست کریم خان زند ساخته شد. همانطور که از نام بنا مشخص است، 4 ستون سنگی در وسط این محوطه قرار دارد که از دوره زندیه به جای مانده است، اما به مرور زمان و مرمت های مختلف حافظیه تعداد این ستون ها بیشتر شد و نام آن به تالار حافظیه تغییر یافت.

درواقع این تالار حافظیه است که آرامگاه را به دو بخش اصلی شمالی و جنوبی تقسیم می کند. طول این تالار به ۵۶ متر و عرض آن به ۸ متر می رسد که این امر تالار حافظیه را به طولانی ترین راهروی آن تبدیل کرده است. در وسط این بنا چهار ستون که از دوران زندیه به جای مانده قرار دارد و دو اتاق در دو طرف تالار مشاهده می شود. اشعار جاودانه خواجه حافظ شیرازی بر سردر این اتاق ها نوشته شده که آن را باشکوه تر جلوه می دهد.

آب انبار

آب انبار حافظیه در زیر تالار یا همان رواق چهارستونه قرار گرفته است. این آب انبار که به صورت یک کانال در مرکز رواق قرار گرفته، حافظیه را به بخش های شمالی و جنوبی تقسیم می کند. همچنین در گذشته از این آب انبار برای پر کردن آب جوی های مجموعه حافظیه استفاده می شد.

نماد شناسی در حافظیه

حافظیه یکی از مکان های نمادشناسی ایران به شمار می رود. در هر بخش از بنای حافظیه چه در معماری آن و چه در اشعار، پیام زیبایی در زمینه های مختلف حک شده است. به همین دلیل بنای حافظیه به عنوان سمبل شناسی تاریخی فرهنگی ایران شناخته می شود و از نماد های بیشماری برخوردار می باشد. در ادامه تمامی سمبل های حافظیه که پیام های زیبایی را در دل خود جای داده اند را برای شما عزیزان بازگو کرده ایم.

جاذبه های گردشگری حافظیه

سمبل های حافظیه

سمبل های حافظیه به پیام های مختلفی تقسیم بندی می شوند و حتی خیابان خارج از این بنا نیز شامل پیامی زیبا می شود. زمانی که شما در راه رسیدن به آرامگاه حافظ هستید باید از چهارراه حافظیه و چهارراه ادبیات شیراز گذر کنید که یکی از پرتردد ترین چهار راه های شیراز محسوب می شوند. طراحی این بنا به شکلی است که آرامگاه از نمای بیرون پنهان بوده و در خیابان مشاهده نمی شود. این معماری بر اساس پیامی عمیق ساخته شده که نشان دهنده اسارت تفکر عرفانی انسان در جهان مدرن و شلوغ امروزی می باشد. داخل بنا نیز از این مدل پیام ها بی نصیب نمانده و هر بخش از آن با اشعار و معماری منحصر به فرد نصیحت های عرفانی از حافظ را در اختیار مردم قرار می دهد.

نماد صحن جنوبی

صحن جنوبی مجموعه حافظیه نمادی از جهان مادی و گذرا بودن آن را شرح می دهد. پله هایی که در این بخش به کار گرفته شده برای اوج گرفتن انسان به معارف عرفانی تعبیه شده است. درواقع بالا رفتن از پله ها نمادی از پختگی انسان و غلبه بر جهان مدرن را شرح می دهد. همچنین انتهای پله ها که به ایوان حافظیه ختم می شود نشان از رسیدن به سلوک عرفانی و رهایی از اسارت های مادی جهان دارد.

نماد ایوان حافظیه

ایوان حافظیه را با نماد خورشید می شناسند. زمانی که شما در این بخش قرار می گیرید می توانید حیاط شمالی را مشاهده کرده که خبر از عالم غیب می دهد. درواقع این بخش زمانی را بازگو می کند که شما در دنیای ملکوتی ایستاده اید و هیچ فاصله ای میان شما و حقیقت نیست. همچنین ساختمان حافظیه از هشت راه ورودی و خروجی تشکیل شده است. این راه ها با هشت در به جهان ملکوت که با قرن هشتم، یعنی زمان حیات حافظ برابری می ‌کند، در ارتباط است.

نماد آرامگاه حافظ

تحلیل های بسیاری درباره این آرامگاه و گنبد آن وجود دارد. اما از درست ترین این تحلیل ها می توان به اسارت های دنیای مادی اشاره کرد. بسیاری از مردم بر این باورند که ضلع جنوبی آرامگاه نشان دهنده مادیات جهان مدرن است که انسان با گذر از آن می تواند به معارف عالی رتبه برسد که همان ساختمان حافظ نشان دهنده این امر است.

 گنبد آرامگاه

گنبد آرامگاه پر از مفهوم های گوناگون است که در نماد شناسی حافظ مطرح شده اند. برخی از مردم این قسمت از بنای حافظیه را به دلیل ظاهری که دارد، به کلاه درویشان ترک تشبیه کرده اند. برخی دیگر گنبد را نماد آسمان می دانند و بر این باورند که گنبد حافظیه نشان دهنده جهان ملکوتی است. همچنین داخل این گنبد متشکل از چند رنگ اصلی است که هر یک از این رنگ ها نیز به معانی زیر تشبیه شده اند.

آبی فیروزه ای: بسیاری عقیده دارند رنگ آبی فیروزه ای به کار رفته در گنبد حافظیه، مفهوم بهشت را به مردم القاء می کند.

ارغوانی: رنگ ارغوانی به شراب تعبیر شده است و نماد شناسان بر این باورند که رنگ ارغوانی در گنبد حاظیه نشان دهنده شراب ازلی می باشد.

سیاه و سفید: رنگ سیاه نشان دهنده شب و رنگ سفید نشان دهنده روز است.

قهوه ای: رنگ قهوه ای به کار رفته در گنبد، می تواند تعبیری از عنصر اصلی جهان یعنی خاک باشد.

آرامگاه حافظ

مقبره های اطراف حافظیه

مجموعه حافظیه از چند جهت با سایر مقبره ها در ارتباط بوده و به دلیل فضای بسیار پهناوری که دارد این مقبره ها نیز در حافظیه قرار گرفته اند. درواقع افراد بزرگی که نام شان تا همیشه پایدار است، در این مجموعه به خاک سپرده شده اند که مقبره های زیبای دیگری را نیز در فضای حافظیه گردهم آورده اند. دو مورد از محبوب ترین این مقبره ها مقبره الشعرا و آرامگاه قوام السلطنه هستند که بازدید از این بناها نیز می تواند تجربه ای بی نظیر را در اختیار گردشگران بگذارد.

مقبره الشعرا

مقبره الشعرا با فضایی سرسبز و عرفانی در حیاط غربی حافظیه جای گرفته است. مقبره الشعرا محل خاکسپاری بسیاری از علما، نویسندگان، شاعران، دکتر ها و بسیاری از افراد بزرگی است که در گذشته اعمال تاثیرگذاری را به سرانجام رسانده اند. نام برخی از بزرگان در ادامه ذکر شده است:

  •  موسس و رییس انجمن خوشنویسان فارس، استاد حمید دیرین
  • شاعر و دکتر لطفعلی صورتگر
  • نویسنده و داستان پرداز، رسول پرویزی
  •  استاد ادبیات و حکمت، محمد خلیل رجایی
  •  فیلسوف، استاد جواد مصلح
  • شاعر و استاد دانشگاه، دکتر مهدی حمیدی شیرازی
  •  استاد دانشگاه، دکتر عبدالوهاب نورانی وصال
  • از سراینده های موسیقی اصیل ایرانی، استاد نورالدین رضوی سروستانی
  • نویسنده، مترجم و شاعر دکتر سید ابوطالب فنائی

اگر بخواهیم از معماری این مقبره کمی توضیح دهیم، در این بخش حوض کوچکی قرار دارد که اطراف آن با گل و گیاه های مطبوع مزین شده و محیطی جذاب برای بازدید را به مسافران هدیه می دهد.

مقبره الشعرا

آرامگاه قوام السلطنه

آرامگاه خاندان قوام که به نارنجستان قوام نیز شناخته می شود، در دوره قاجار محل اقامت حاکم شیراز بود و توسط نسل های خاندان قوام احداث شد. به علت باغ نارنج خوش عطر و بویی که در آرامگاه قوام وجود دارد، این بنا به موزه تبدیل شده و به آن موزه نارنجستان نیز گفته می شود. این آرامگاه در ضلع غربی تالار حافظیه قرار دارد و از دو اتاق اصلی تشکیل شده است. همچنین شش اتاق دیگر نیز در این آرامگاه قرار دارد که در سه اتاق آثار فرهنگی هنری نگهداری می شود و سه اتاق دیگر به آرامگاه خاندان قوام السلطنه اختصاص دارد.

رویدادهای برگزارشده در حافظیه

آرامگاه حافظ نه تنها مکانی آرامش بخش و زیبا برای گشت و گذار است، بلکه رویدادهای جذابی که توسط مردم در آن صورت می گیرد نیز حال و هوایی تازه به شرکت کنندگان آن می دهد. معمولا رویدادهای بزرگی در این بنای تاریخی مهم برگزار می شود. رویدادهایی مانند کنسرت های شبانه که تا پاسی از شب ادامه دارد، جشن تحویل سال و یادبود حافظ که هر سال اجرا می شود. برگزاری این رویدادهای هیجان انگیز به خودی خود گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را به سوی این بنا جذب می کند. به طوریکه در سال 1398 مجموعه حافظیه به عنوان پر بازدید کننده ترین منطقه گردشگری انتخاب شد.

ساعات بازدید و قیمت بلیط آرامگاه حافظ

ساعت بازدید از آرامگاه در فصل های مختلف متفاوت بوده و با تغییرات جزئی همراه می باشد. ساعات بازدید از حافظیه در هر فصل به شرح زیر می باشد:

ساعت کار حافظیه در شش ماه اول سال: اگر در شش ماه اول سال به بازدید از بنای حافظیه بروید می توانید در روزهای شنبه تا چهارشنبه، از ساعت 8:30 صبح الی 22 شب در این مجموعه به گشت و گذار بپردازید. همچنین در روزهای پنجشنبه و جمعه بازدید از حافظیه بین ساعات 8:30 دقیقه صبح تا 23:30 شب امکان پذیر می باشد.

ساعت کار حافظیه در ایام نوروز: بازدید از بنای حافظیه در ایام نوروز به دلیل ازدحام مسافران به صورت 24 ساعته امکان پذیر است.

هزینه بازدید از آرامگاه حافظ: در شرایط معمول، قیمت بلیط برای گردشگران داخلی مبلغ 5 هزار تومان و برای گردشگران خارجی 100 هزار تومان می باشد.

مدت زمان بازدید از آرامگاه حافظ

با هدف بهره وری تمامی مسافران از مجموعه منحصر به فرد حافظیه، محدودیت زمانی برای بازدید آن تعیین شده است. شما می توانید طی 1 الی 2 ساعت در محوطه آرامگاه حافظ قدم زده و محو دیدنی های بیشمار آن شوید. البته که طی یک ساعت نمی توانید تمامی شگفتی های این بنا را مشاهده کنید، از همین روی بسیاری از مسافران چندین بار به مجموعه حافظیه رفته و از قسمت های مختلف آن بازدید به عمل می آورند.

بهترین زمان برای بازدید از آرامگاه حافظیه

شما هر زمان که به آرامگاه حافظ بروید، شگفت زده خواهید شد. اما می توان گفت از فصل بهار تا تابستان شگفتی های این مجموعه چند برابر شده و نسیم خنکی در محوطه آن می وزد که فضای باغ را رویایی تر می کند. از همین روی بهترین زمان برای سفر به شیراز و بازدید از مجموعه حافظیه فصل بهار و اواخر اردیبهشت، است. در این فصل ها طبیعت بهاری اطراف بنا زیبایی خیره کننده ای را در مقابل چمان شما قرار می دهد و عطر خوش نارنجستان های مجموعه فضا را حسابی مطبوع می کند. همچنین یکی از بهترین زمان های بازدید از بنای حافظیه در تاریخ 15 اردیبهشت ماه است که روز یادبود حافظ می باشد. در این تاریخ مردم به احترام حافظ گردهم می آیند و رویدادهای هیجان انگیزی در این مجموعه برگزار می شود.

آرامگاه حافظ در فصل بهار

جاذبه های دیدنی اطراف آرامگاه حافظ

شیراز شهری پر از شگفتی است و آثار باستانی بسیاری را در خود جای داده است. از همین روی اگر به شهر شیراز سفر کردید و از بنای فوق العاده حافظیه بازدید به عمل آوردید، می توانید از سایر جاذبه های گردشگری آن که در نزدیکی آرامگاه حافظ قرار دارند نیز لذت ببرید. برخی از این جاذبه های مشهور و دیدنی به شرح زیر می باشند:

  • دروازه قرآن: در گذشته شهر شیراز از 6 دروازه برخوردار بود که یکی از محبوب ترین آن ها دروازه قرآن می باشد. اما امروزه تنها دروازه ای که در شمال شیراز قرار دارد دروازه قرآن است که جزو آثار تاریخی به جای مانده از دوران قدیم می باشد. این دروازه به فرمان عضدالدوله دیلمی ساخته شد و علت نامگذاری آن به علت قرآنی است که در آن قرار گرفت تا مسافران به سلامت از زیر آن عبور کنند. دروازه قرآن با فاصله تقریبی 5/1 کیلومتری از حافظیه، یکی از جاذبه های گردشگری مهم شهر شیراز محسوب می شود.
  • باغ جهان نما: این باغ با مساحت ۲/۸ هکتار، دارای ۳۵۰۰ متر مربع فضای سبز است که طبیعتی بکر را پیش روی چشمان جهانیان می گذارد. این باغ مشهور در شمال شرقی شهر شیراز قرار گرفته و فاصله آن از آرامگاه حافظ 850 متر می باشد.
  • آرامگاه سعدی: این بنا شامل بوستان بزرگی است که بزرگوار سعدی شیرازی در آن آرمیده است. آرامگاه سعدی در انتهای خیابان بوستان و کنار باغ دلگشا جای دارد و یکی از مکان های بسیار زیبا برای گردشگری محسوب می شود. فاصله این باغ تا آرامگاه سعدی به مسافت 3 کیلومتر بوده و در غرب حافظیه قرار گرفته است.
  • پارک کوهپایه: پارک کوهپایه که در بالای دروازه قرآن جای دارد، از نمای وصف ناپذیری از شهر زیبای شیراز بهره مند می باشد. این باغ به دلیل باغ های نارنجی که دور تا دور آن را احاطه کرده معروف است و یکی از جذاب ترین جاذبه های گردشگری شیراز به شمار می رود.
  • موزه هفت ‌تنان: باغ موزه هفت تنان را می توان گنجینه ای در شهر شیراز دانست که پر از دیدنی های خیره کننده می باشد. این باغ که به «تکیه هفت‌ تنان» معروف است، محل دفن هفت عارف بزرگ ایران می باشد. باغ هفت تنان به مسافت 850 متری آرامگاه حافظیه ساخته شده است.
  • مسجد نصیرالملک: مسجد نصیرالملک یا مسجد صورتی، یکی از قدیمی ترین مسجدهای شهر شیراز است که امروزه تبدیل به مکانی توریستی شده است. این مسجد در 4 کیلومتری بنای حافظیه جای دارد و در بخش جنوبی مقبره قرار گرفته است.
  • باغ ارم: باغ ارم نیز یکی دیگر از مکان های توریستی و تاریخی شهر شیراز است که در آن موزه گیاه شناسی و باغی بزرگ مشاهده می شود. ساختمانی که در مرکز این باغ قرار دارد یادگاری از دوره زندیه است که با فضایی بسیار زیبا تزئیین شده. باغ ارم شیراز از آرامگاه حافظ 5 کیلومتر فاصله دارد و در بخش شمالی مقبره نهفته است.

رزرو ویلا در شیراز

بعد از خواندن این مقاله قطعا حالا می دانید که شیراز مهد تمدن و فرهنگ ایران به شمار می رود و جاذبه های دیدنی و تاریخی بسیاری را در دل خود جای داده است. اگر به شهر عشاق سفر کنید، خاطرات بسیار زیبایی در ذهن شما حک خواهد شد که تجربه ای دلچسب را در اختیارتان قرار می دهد. اما برای لذت بردن هر چه بیشتر از قلب تاریخ ایران، نیاز به اقامتگاهی امن، پاکیزه و با قیمتی مناسب دارید تا سفر شما را تکمیل کند. در این زمینه می توانید از وب سایت باباسفر کمک بگیرید که تعداد بیشماری از ویلاها در شیراز را با پایین ترین قیمت، در اختیار شما عزیزان گذاشته است. اجاره ویلا در شیراز از وب سایت باباسفر به شما مزایایی همچون پشتیبانی 24 ساعته آنلاین، امکان رزرو ویلا به صورت کاملا آنلاین و تنها در چند دقیقه، ارزان ترین قیمت برای رزرو ویلاها و بسیاری از امکانات دیگر را ارائه می دهد تا بهترین تجربه را از سفر خود به دست بیاورید.

آرامگاه حافظ معروف به بنای حافظیه، در شهر شیراز قرار دارد و در دروازه قرآن این شهر جای گرفته است.

قیمت ورودی آرامگاه حافظ در فصل های مختلف متغییر بوده و برای گردشگران ایرانی و خارجی متفاوت احتساب می شود. اما معمولا قیمت بلیط حافظیه برای گردشگران داخلی مبلغ 5 هزارتومان و برای گردشگران خارجی 100 هزار تومان می باشد.

بهترین زمان برای سفر به شیراز و بازدید از مجموعه حافظیه فصل بهار و اواخر اردیبهشت، است. همچنین 15 خرداد به دلیل برگزاری همایش های جذاب از بهترین زمان های بازدید این مجموعه محسوب می شود.

اگر قصد رفتن به بنای حافظیه با خودروی شخصی را دارید می توانید به دروازه قرآن شیراز و از آنجا به چهارراه ادبیات رفته و با گذر از خیابان گلستان به آرامگاه برسید. اما اگر می خواهید از طریق اتبوس به حافظیه بروید، به ایستگاه اتبوس حافظیه رفته و از آنجا خود را به چهارراه ادبیات برسانید. همچنین می توانید با مراجعه به فلکه گاز از تاکسی های آن بهره مند شده و با تاکسی به حافظیه بروید.

مدت زمان بازدید از مجموعه حافظیه 1 الی 2 ساعت می باشد که شامل بازدید از کل فضای آرامگاه می شود.

کل فضای بنای حافظیه به 2 هکتار می رسد که بیشتر آن به باغ و نارنجستان های خوش عطر اختصاص دارد. همچنین این مجموعه از بخش های مختلفی همچون صحن شمالی، صحن جنوبی، شرقی و غربی، کتابخانه، ایوان و غیره برخوردار است که همین امر بنا را به جاذبه ای گردشگری تبدیل کرده است.

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

امتیاز به این مطلب را از 1 تا 5 تعیین کنید

کاربر عزیز نظر شما بعد از تایید مدیریت سایت نمایش داده خواهد شد.